Κοινή Διακήρυξη των ευρωπαίων ηγετών για μία νέα αρχή μιας διαδικασίας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις 25 Μαρτίου 2017, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ρώμης, στην επετειακή Σύνοδο της Ρώμης για τα 60 χρόνια από τη Συνθήκη της Ρώμης – ίδρυση της ΕΕ. Όπως αναμένονταν, στη διακήρυξη αυτή γίνεται αναφορά στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων (<<… Θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται…>>). Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να πούμε ότι κατοχυρώνεται η αρχή μίας νέας ένωσης κρατών με πολλές ταχύτητες.
Το κείμενο της Διακήρυξης της Ρώμης:
<< Εμείς, οι ηγέτες των 27 κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ αισθανόμαστε υπερήφανοι για τα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η οικοδόμηση της ευρωπαϊκής ενότητας αποτελεί ένα τολμηρό και μακρόπνοο σχέδιο. Πριν από εξήντα χρόνια, ανακάμπτοντας από την τραγωδία δύο παγκοσμίων πολέμων, αποφασίσαμε να ενωθούμε και να αναγεννήσουμε από τις στάχτες της την ήπειρό μας. Οικοδομήσαμε μια μοναδική Ένωση με κοινά θεσμικά όργανα και ισχυρές αξίες, μια κοινότητα ειρήνης, ελευθερίας, δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου, μια σημαντική οικονομική δύναμη με ασύγκριτα επίπεδα κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας
Η ευρωπαϊκή ενότητα ξεκίνησε σαν ένα όραμα λίγων και μετουσιώθηκε σε ελπίδα των πολλών. Και μετά η Ευρώπη έγινε ξανά μία. Σήμερα, είμαστε ενωμένοι και δυνατότεροι, εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη επωφελούνται από τη ζωή σε μια διευρυμένη Ένωση που έχει ξεπεράσει τις παλιές διαφορές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στο εσωτερικό της: περιφερειακές συρράξεις, τρομοκρατία, αυξανόμενες μεταναστευτικές πιέσεις, προστατευτισμός, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, Ενωμένοι, είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο και να προσφέρουμε στους πολίτες μας ασφάλεια, αλλά και νέες ευκαιρίες.
Θα καταστήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερη και πιο ανθεκτική, μέσα από ακόμα μεγαλύτερη ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ μας και μέσα από την τήρηση κοινών κανόνων. Η ενότητα είναι αναγκαιότητα, αλλά και ελεύθερη επιλογή μας. Το κάθε κράτος μόνο του, θα είχε περιθωριοποιηθεί από την παγκόσμια δυναμική. Μόνο αν είμαστε ενωμένοι μπορούμε να επηρεάσουμε τη δυναμική αυτή και να προστατεύσουμε τα κοινά μας συμφέροντα και αξίες. Θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, τηρώντας τις Συνθήκες και διατηρώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα σε εκείνους που θα θελήσουν να συμμετάσχουν αργότερα. Η Ένωσή μας είναι ενιαία και αδιαίρετη.
Στα επόμενα δέκα χρόνια επιθυμούμε μια Ένωση ασφαλή, ευημερούσα, ανταγωνιστική, βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη και με τη βούληση και την ικανότητα να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον πλανήτη και να διαμορφώνει την παγκοσμιοποίηση. Επιθυμούμε μια Ένωση όπου οι πολίτες της θα έχουν νέες ευκαιρίες για πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη και οικονομική μεγέθυνση. Επιθυμούμε μια Ένωση που θα παραμένει ανοικτή στις ευρωπαϊκές χώρες που σέβονται τις αξίες μας και δεσμεύονται να τις προαγάγουν.
Σε αυτή την εποχή αλλαγών και έχοντας επίγνωση των ανησυχιών των πολιτών μας, δεσμευόμαστε ως προς το θεματολόγιο της Ρώμης και δηλώνουμε ότι θα καταβάλουμε προσπάθειες για να υλοποιήσουμε:
1. Μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη: μια Ένωση όπου όλοι οι πολίτες θα αισθάνονται ασφαλείς και θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, όπου τα εξωτερικά μας σύνορα θα είναι ασφαλή, εφαρμόζοντας μια αποτελεσματική, υπεύθυνη και βιώσιμη μεταναστευτική πολιτική που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα· μια Ευρώπη αποφασισμένη να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα.
2. Μια ευημερούσα και βιώσιμη Ευρώπη: μια Ένωση που θα δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις απασχόλησης· μια Ένωση στην οποία μια ισχυρή, διασυνδεδεμένη και εξελισσόμενη ενιαία αγορά που θα ενσωματώνει τις τεχνολογικές μετεξελίξεις, και ένα σταθερό και ισχυρότερο ενιαίο νόμισμα θα διανοίγουν οδούς ανάπτυξης, συνοχής, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας και συναλλαγών, κατά κύριο δε λόγο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· μια Ένωση που θα προωθεί τη διαρκή και βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από επενδύσεις, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και θα εργάζεται για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης· μια Ένωση όπου οι οικονομίες θα συγκλίνουν· μια Ένωση όπου ο ενεργειακός εφοδιασμός θα διασφαλίζεται και θα είναι οικονομικά προσιτός και το περιβάλλον καθαρό και ασφαλές.
3. Μια κοινωνική Ευρώπη: μια Ένωση που θα εδράζεται στη βιώσιμη μεγέθυνση, θα προωθεί την οικονομική και κοινωνική πρόοδο αλλά και τη συνοχή και τη σύγκλιση, ενώ θα προστατεύει παράλληλα την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς· μια Ένωση που θα λαμβάνει υπόψη της την ποικιλομορφία των εθνικών συστημάτων και τον βασικό ρόλο που διαδραματίζουν οι κοινωνικοί εταίροι· μια Ένωση που θα προάγει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών καθώς και τα δικαιώματα και τις ίσες ευκαιρίες για όλους· μια Ένωση που θα μάχεται την ανεργία, τις διακρίσεις, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια· μια Ένωση όπου οι νέοι θα λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση και κατάρτιση και θα μπορούν να σπουδάζουν και να αναζητούν εργασία σε όλη την ήπειρο· μια Ένωση που θα διατηρεί την πολιτιστική μας κληρονομιά και θα προωθεί την πολιτιστική πολυμορφία.
4. Μια ισχυρότερη Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή: μια Ένωση που θα διευρύνει τις υφιστάμενες εταιρικές σχέσεις, θα οικοδομεί νέες και θα προάγει τη σταθερότητα και την ευημερία στην άμεση γειτονία της ανατολικά και νότια, αλλά και στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και παγκοσμίως· μια Ένωση έτοιμη να αναλάβει περισσότερες ευθύνες και να συνδράμει για τη δημιουργία μιας περισσότερο ανταγωνιστικής και ολοκληρωμένης αμυντικής βιομηχανίας· μια Ένωση που θα δεσμεύεται να ενισχύει την κοινή της ασφάλεια και άμυνα, και σε συνεργασία και συμπληρωματικά με τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες και τις νομικές δεσμεύσεις· μια Ένωση που θα συμμετέχει ενεργά στα Ηνωμένα Έθνη και θα προστατεύει ένα πολυμερές σύστημα που θα βασίζεται σε κανόνες, θα είναι υπερήφανη για τις αξίες της και θα προστατεύει τους πολίτες της, θα προωθεί το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο καθώς και μια θετική παγκόσμια πολιτική για το κλίμα.
Θα επιδιώξουμε τους στόχους αυτούς πεπεισμένοι ότι το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στα χέρια μας και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το καλύτερο μέσο για την επίτευξη των στόχων μας. Δεσμευόμαστε ότι θα ακούμε και θα ανταποκρινόμαστε στις ανησυχίες που εκφράζουν οι πολίτες μας και ότι θα συνεργαζόμαστε με τα εθνικά μας κοινοβούλια. Θα συνεργαζόμαστε στο αποδοτικότερο κάθε φορά επίπεδο, είτε είναι το ενωσιακό, το εθνικό, το περιφερειακό ή το τοπικό και με πνεύμα εμπιστοσύνης και καλόπιστης συνεργασίας, μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ αυτών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Θα δώσουμε τον απαραίτητο χώρο ελιγμών στα διάφορα επίπεδα ώστε να ενισχυθούν η καινοτομία και το δυναμικό μεγέθυνσης της Ευρώπης. Επιθυμούμε η Ένωση να είναι μεγάλη στα μεγάλα ζητήματα και μικρή στα μικρά. Θα προάγουμε μια δημοκρατική, αποτελεσματική και διαφανή διαδικασία λήψης αποφάσεων και καλύτερα αποτελέσματα.
Εμείς, οι ηγέτες, συνεργαζόμενοι στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και μεταξύ των θεσμικών μας οργάνων, θα διασφαλίσουμε ότι θα εφαρμοστεί το σημερινό θεματολόγιο ώστε να αποτελέσει την αυριανή πραγματικότητα. Έχουμε ενωθεί για το καλύτερο. Η Ευρώπη είναι το κοινό μας μέλλον.>>
ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ:
01/03/2017
O πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιούνκερ στις 01/03/2017 παρουσίασε τη Λευκή Βίβλο 5 σεναρίων για την Ευρώπη στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις Βρυξέλλες,. Η Λευκή Βίβλος δίνει το περίγραμμα 5 πιθανών μονοπατιών που θα μπορούσε να ακολουθήσει η ΕΕ ή αλλιώς 5 πιθανές απαντήσεις στην ερώτηση ‘που πηγαίνει η Ευρώπη’ (“ Quo vadis Europa“) μέχρι το έτος 2025. Αυτά ξεκινούν από ένα μοντέλο πολλών ταχυτήτων, όπου κάθε κράτος επιλέγει αν θα ακολουθήσει στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, και φτάνουν μέχρι και σε ομοσπονδιοποίηση.
Τα 5 σενάρια είναι:
1. Συνεχίζουμε κανονικά (“carrying on”). Το 1ο σενάριο βασίζεται στη συνέχιση της μέχρι τώρα ασκούμενης πολιτικής της Ένωσης.
2. Τίποτα περισσότερο από την ενιαία αγορά (“nothing but the single market”). Το 2ο σενάριο προτείνει η ΕΕ να επικεντρωθεί «μόνο στην ενιαία αγορά».
3. Εκείνοι που θέλουν να κάνουν περισσότερα (“those who want more do more’’). Το 3ο σενάριο είναι, όσοι θέλουν περισσότερη Ευρώπη να κάνουν περισσότερα ενώ εκείνοι που δεν μπορούν ή δε θέλουν θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν αργότερα.
4. Κάνοντας λιγότερα με πιο αποδοτικό τρόπο (“doing less more efficiently”). Το 4ο σενάριο, θέλει την ΕΕ να μπορεί να αποφασίζει από κοινού κάνοντας περισσότερα πράγματα ενωμένη, αλλά σε μικρότερο αριθμό τομέων.
5. Κάνοντας μαζί πολύ περισσότερα (“doing much more together”). Το 5ο σενάριο σημαίνει ότι θα αποφασίζουν οι χώρες-μέλη να κάνουν περισσότερα μαζί, να μοιράζονται περισσότερες αρμοδιότητες και πόρους, όσον αφορά πχ τη βιώσιμη ανάπτυξη και την άμυνα.
Η Λευκή Βίβλος (White Paper) αποτελεί τη συμβολή της Επιτροπής στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης της 25/03/2017.
06/03/2017
Σχετικές δηλώσεις είχε κάνει η πρωθυπουργός της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, στις 6 Μαρτίου 2017 στη μίνι σύνοδο κορυφής στις Βερσαλλίες: <<Πρέπει να έχουμε το θάρρος να αφήσουμε κάποιες χώρες να προχωρήσουν μπροστά, αν δεν θέλουν όλοι να συμμετέχουν. Μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είναι αναγκαία, διαφορετικά μπορεί να κολλήσουμε… Πρέπει να είναι πάντα ανοιχτή σε όλους, κανείς δεν πρέπει να αποκλειστεί, αλλά κανείς δεν χρειάζεται να αναγκαστεί να λάβει μέρος σε κάθε προσπάθεια… >>.
Επίσης ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ σε αυτή την κοινή (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) συνέντευξη τύπου στις Βερσαλλίες ανέφερε: <<Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία… Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τάσσομαι υπέρ της ύπαρξης νέων μορφών συνεργασίας, υπέρ νέων σχεδίων, υπέρ αυτού που αποκαλούμε διαφοροποιημένες συνεργασίες… ορισμένες χώρες θα μπορούσαν να προχωρήσουν πιο γρήγορα και πιο μακριά σε τομείς όπως η άμυνα, η ευρωζώνη, μέσω της εμβάθυνσης της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, όπως είναι η φορολογική και κοινωνική εναρμόνιση, όπως είναι ο πολιτισμός ή η νεολαία…>>
ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ:
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιούνκερ με την ευκαιρία της ετήσιας ομιλίας του για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα παρουσιάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Σεπτέμβριο του 2017 τα 5 σενάρια για την Ευρώπη έως το 2025. Τα πρώτα συμπεράσματα αναμένονται τον Δεκέμβριο του 2017 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου θα βοηθήσουν σε αποφάσεις για την έγκαιρη πορεία δράσης για τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2019.
