26/02/1995: Πτώχευση της Barings

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου | Αποστολή με Email Αποστολή με Email

26/02/1995: Πτώχευση της Barings. Η Barings ήταν η αρχαιότερη (και κάποτε η μεγαλύτερη) εμπορική τράπεζα του Ην. Βασιλείου καθώς ιδρύθηκε το 1762 που αναγκάστηκε να δηλώσει πτώχευση από τις ενέργειες ενός και μόνο
28χρονου υπαλλήλου της, του Nick Leeson.

Ιστορικό:
Ο Leeson βρέθηκε να εργάζεται στο τμήμα παραγώγων της τράπεζας στη Σιγκαπούρη (Baring Futures Singapore -BFS) τον Απρίλιο του 1992. Η δουλειά που του είχε ανατεθεί ήταν να δημιουργεί μικρά κέρδη από συναλλαγές arbitrage στον ιαπωνικό δείκτη αναφοράς μετοχών Nikkei σε 2 αγορές (Osaka Securities Exchange και Singapore International Monetary Exchange).
Στις 03/07/1992 ο Leeson άνοιξε έναν κωδικό λαθών με στοιχεία ‘88888‘ προκειμένου εκεί να καταγράφονται οι λανθασμένες συναλλαγές (=ζημιές) των υπαλλήλων χωρίς εμπειρία. Ο Leeson στην ουσία χρησιμοποιούσε τον κωδικό αυτό για τις δικές του κερδοσκοπικές συναλλαγές που δεν είχαν την έγκριση της τράπεζας. Στα τέλη του Σεπτ.’92, οι ζημιές του κωδικού αυτού ανέρχονταν στα S$8,8 εκ.

Ο Leeson που στο μεταξύ είχε προαχθεί σε αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής είχε αναλάβει όλους τους ρόλους: πωλήσεις, συναλλαγές αλλά και εκκαθάριση συναλλαγών. Αυτό του έδινε τη δυνατότητα να μπορεί να συνεχίζει με άνεση τις κρυφές του συναλλαγές που πλέον είχαν επεκταθεί σε προϊόντα όπως ιαπωνικά ομόλογα, και παράγωγα στον ιαπωνικό δείκτη αναφοράς μετοχών Nikkei.

Ένας εσωτερικός έλεγχος της Barings στις 19/07/94 – 01/08/94 στην BFS ανέδειξε τα μεγάλα ρίσκα που έπαιρνε ο Leeson αλλά η τράπεζα επέλεξε να αφήσει τον έμπειρο Leeson να διαχειριστεί μόνος του τα ρίσκα αυτά. Ο Leeson είχε καταφέρει να δείχνει ότι έχει κέρδη στις συναλλαγές που έκανε, αποκρύπτωντας τα αποτυχημένα στοιχήματα που έκρυβε στον κωδικό 88888. Στα τέλη του 1994 οι ζημιές που έκρυβε είχαν φτάσει τα S$373,9 εκ.

O Leeson είχε ξεκινήσει και στοιχημάτιζε πολύ στον Nikkei και ότι δε θα έπεφτε κάτω από τις 19.000 μον. Μετά το σεισμό στο Kobe (17/01/95) o Nikkei άγγιξε τις 17.785 μον (23/01/95). Ο Leeson αύξησε το στοίχημα του ποντάροντας πάντα στην ανάκαμψη του δείκτη. Όμως ο δείκτης συνέχισε την πτώση του ως τις 17.580 μον (23/02). Ο Leeson κατέγραφε ήδη ζημιές S$1,4 δις.  Όταν η τράπεζα στο Λονδίνο εντόπισε κάποιες αποκλίσεις σε νούμερα των κωδικών του Leeson και ξεκίνησε να τον αναζητά για εξηγήσεις, ο Leeson το έσκασε στην Μαλαισία (23/02) .
Στις 24/02/95, υπηρεσία της BFS ανακάλυψε την ύπαρξη του κωδικού 88888 που οι συνολικές ζημιές του άγγιζαν πλέον τα S$2,2 δις.

Η Barings που δε διέθετε τα απαραίτητα κεφάλαια για να καλύψει τις ζημιές αυτές δήλωσε πτώχευση και αναγκάστηκε να μπει σε διαδικασία προστασίας από τους πιστωτές (26/02/95).

Για την ιστορία ο Leeson συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης στις 02/03/95 και φυλακίστηκε στη Γερμανία. Ο ολλανδικός χρηματοοικονομικός οργανισμός ING ολοκλήρωσε τις διαδικασίες εξαγοράς της Barings στις 06/03/95. Ο Leeson εκδόθηκε στη Σιγκαπούρη στις 23/11/95. Εκεί κρίθηκε ένοχος για απάτη και πλαστογραφία (01/12/95) και πήρε ποινή φυλάκισης 6 1/2 ετών. Αφέθηκε όμως ελεύθερος λόγω καλής διαγωγής στις 03/07/99.

Η ειρωνεία είναι ότι η Barings είχε ξαναμπεί σε παρόμοιες περιπέτειες το 1890, όταν είχε χάσει εκατομμύρια σε δάνεια που είχε δώσει στην Αργεντινή. Η Κρίση της Barings του 1890 θεωρείται μία διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση με προεκτάσεις ανά την υφήλιο.Και ήταν τέτοιου μεγέθους που η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας οργάνωσε τη διάσωσή της πιέζοντας τις υπόλοιπες βρετανικές τράπεζες να συμμετάσχουν στη διάσωσή της.
Η διάσωση αυτή της Barings το 1890 αποτελεί μοναδικό προηγούμενο διάσωσης και θεωρείται το πρώτο πραγματικό bailout παγκοσμίως.